Knotwilgen

Knotwilgen

door Brigitte van Krimpen

De knotwilg is van oudsher bepalend voor het Nederlandse landschap. Wie aan knotwilgen denkt, kan zich al gauw verliezen in romantische beelden met oude boerenhoeven op de achtergrond.  Zulke plekjes zijn er zeker nog wel, maar  jammer genoeg is dat aantal de laatste decennia drastisch afgenomen. 

Van oudsher is de wilg ook verbonden met allerlei magische verschijnselen. Door zijn welige groei staan zij symbool voor vruchtbaarheid, maar ook van ongelukkige liefde, dood en het dodenrijk (treurwilg). Heksen schijnen in de kruinen van wilgen te wonen en hun bezems van wilgentakken te maken; met een wilgenfluitje schijn je ze op een afstand te kunnen houden. In China is de wilg een symbool van onsterfelijkheid. In de Keltische traditie staat een wilg zelfs voor het vrouwelijke maanritme (Bron 247 green.nl).

Ik hou van dat soort sprookjes en het lezen van boeken over magie, monsters, trollen en heksen, dus de optelsom was voor mij snel gemaakt.  Een prachtig onderwerp om thematisch aan te werken als je vlakbij de polder woont zoals ik dat doe.

Mijn local patch is het Midden Delfland gebied en de iets verder gelegen Ackerdijkse plassen. Daarnaast zijn ook de Rhoonse Grienden een walhalla voor de knotwilgen liefhebber. Als je daar in mei over de smalle paadjes tussen al die wilgen loopt omzoomt door fluitenkruid waan je jezelf in een sprookjes jungle.

Knotwilgen vertellen dus voor mij  – zeker de oude en krom gebogen exemplaren - een verhaal dat ik probeer te verbeelden in mijn foto’s. Graag maak ik hierbij gebruik van experimentele technieken om een foto meer sfeer mee te geven zoals ICM (Intentional Camera Movement) en meervoudige belichting.

Typisch polderlandschap in de winter – Ackerdijkse plassen

Winter tafereel in het Midden Delfland gebied

Pep Ventosa techniek met 9 beelden (meervoudige belichting) in de camera -  Midden Delfland op een van de weinige dagen met sneeuw

Een zeer koude en gure winterdag met harde wind. Dat is ook wat ik met deze bewerking in het beeld naar voren wilde laten komen - Midden Delfland

Meervoudige belichting – Midden Delfland

ICM – Midden Delfland

Meervoudige belichting in Photoshop - Midden Delfland

Meervoudige belichting van twee beelden in de camera op een vorstige dag – Midden Delfland

Knotwilgen langs de Vlaardingse vaart bij Vlaardingen na een week van hevige regenval – Photoshop bewerking

De knotwilg behoort tot de wat grotere familie van de wilgen (Salicaceae), welke in Nederland opgedeeld kan worden in twee geslachten, de wilg (Salix) en de populier (Populus). Het geslacht Salix omvat ongeveer driehonderd soorten, waarvan er een twaalftal in Nederland en België voorkomt. De bekendste zijn waarschijnlijk de treurwilg, schietwilg en knotwilg.

Eigenlijk is een knotwilg een wilg die op twee meter hoogte wordt afgezaagd, waarna aan de stam wilgentenen groeien.

Knotwilgen zijn echte pioniersplanten die snel groeien. Ze werden vroeger langs slootjes geplaatst om de erfgrens te markeren en daarbij hielden ze tevens de oever in bedwang. Door de wilgen te knotten kwam hout vrij dat mensen eeuwenlang gebruikten voor het maken van afscheidingen en beschoeiingen. Van de stevigere takken werden gereedschapsstelen gemaakt en van de dunnere twijgen bezems, manden en korven. Van de zwaardere stukken hout werden zelfs klompen gemaakt. De takken werden ook wel als veevoer gebruikt. Wat overbleef kon de kachel in.

Doordat de wortels van de bomen de grond luchtig maken en er humusvorming optreedt van blad en tak afval is de grond rondom de bomen zeer geschikt voor andere soorten bomen om te groeien zoals de es en de eik. Daarnaast zijn ze een belangrijke leverancier van stuifmeel. Doordat ze door hun dichte kruin en hun vaak holle stam veel nest- en schuilgelegenheid geven aan vogels, marters, vleermuizen en insecten, geven ze een enorme verrijking aan de fauna van een gebied.

Kortom ze zijn enorm van belang voor de ecologie en het behoud van ons landschap.

Door schaalvergroting en het gebruik van prikkeldraad als afscheidingen neemt hun aantal echter drastisch af in ons landschap. Wat vroeger zelfgemaakt werd van wilgentenen en hout, kopen we nu vaak in de winkel van plastic. Gelukkig werken Natuurmonumenten en enthousiaste vrijwilligersgroepen er hard aan om de knotwilgen te behouden. (Bron: Natuur Monumenten)

Rhoonse Grienden

                                                                              Rhoonse Grienden

Rhoonse Grienden

Fotografie is voor mij allang geen vorm van registratie meer, maar een kunstvorm, daar ik als fotograaf emotie, expressie en visie aan een beeld kan meegeven. Als anderen daar lang naar kunnen blijven kijken word ik daar zelf ook heel blij van. Ik teken ook al sinds jaar en dag met kleurpotloden en sinds kort is daar een nieuwe uitdaging bijgekomen: Aquarel. Een compleet andere discipline als de strakke beelden die ik voorheen tekende en dus ook een geheel andere mindset, maar daarom juist zo leuk.

Graag deel ik hier één van mij creaties en je raadt het al die is natuurlijk ook van wilgen, in een winters landschap, geïnspireerd op één van mijn eigen foto’s.

Wil jij ook  'jouw natuur' met ons delen?  

Klik dan even door naar deze introductie van "Deel jouw Natuur" voor meer informatie, je bijdrage is welkom!

Neem ook eens een kijkje bij de eerdere bijdragen aan deze rubriek, heel inspirerend!

Rubrieken/Deel jouw Natuur